Özet
Amaç: Bu araştırma; 14 Kasım 2017 Dünya Diyabet Günü 08.00-12.00 saatleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi ana girişinde bulunan ve ücretsiz kan şekeri ölçümü ile diğer antropometrik ölçümlerin yapılmasını kabul eden 383 bireye yapılan random diyabet taraması, bu hastalık konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla tanımlayıcı-kesitsel olarak planlanmıştır.
Yöntem: Araştırmada tarama için; parmak ucu kapiller kandan glukoz ölçümü yapan 5 glukometre cihazı, boy - kilo ölçen 2 baskül ve bel çevresi ölçümü için mezura kullanılmıştır. Ayrıca, araştırmacılar tarafından geliştirilen, bireyin demografik bilgilerinin, kan şekeri ile diğer antropometrik ölçümlerinin, aile öyküsü ve kendi tıbbi geçmişinin yer aldığı veri toplama formu kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan 383 bireyin %64,7’si (n=248) kadın ve yaş ortalaması 50.3±12.9’dur. Bireylerin bel çevresi ölçümlerine bakıldığında; 105 kişinin (%27,4) 96-105 cm, 101 kişinin de (%26,3) 86-95 cm olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların bel çevresi ortalamaları; 93,8±13,8 cm olarak hesaplanmıştır. Beden kitle indeksi (BKİ) dağılımına göre bakıldığında ise; BKİ ortalaması 29,4±5,3 olup katılımcıların fazla kilolu grubunda oldukları belirlenmiştir. Erkek ve kadınlarda BKİ değeri anlamlı (p>0.05) olarak farklı değildi. Erkeklerde bel çevresi ve kan şekeri kadınlardan anlamlı (p˂0.05) olarak daha yüksek bulundu. Erkeklerde kendisinde Myokard İnfarktüsü (MI) oranı ve egzersiz yapma oranı kadınlardan anlamlı (p˂0.05) olarak daha fazla bulundu. Yaş ile BKİ değeri arasında, yaş ile bel çevresi arasında ve yaş ile kan şekeri arasında anlamlı (p˂0.05) pozitif korelasyon olduğu saptandı. Tarama sonucunda kan şekeri değerleri 200 mg/dl’nin üzerinde ve daha önce diyabet tanısı almış olan toplam 23 kişi belirlenmiştir. 23 kişiden 16’sı kadın, 7’si erkektir.
Sonuç: Diyabet konusunda farkındalık kazandırmak amacıyla yapılan randomize taramaya göre 23 diyabet hastasına rastlanmış ve prediyabet olarak kabul edilecek herhangi bir birey tespit edilememiştir. Düzenli taramaların yapılması ve toplumun eğitimle bilinçlendirilmesinin koruyucu sağlık hizmetlerinde faydalı olacağı düşünülmektedir.
